„Click-clack the Rattlebag“ („მოჩხრიალე საჩხრიალო“) არის ერთ-ერთი მოთხრობა ნილ გეიმანის მოთხრობების კრებულიდან „Trigger Warning“, რომელიც წარმოადგენს მწერლის ბოლო ნამუშევარს. ამ წიგნში გეიმანი არღვევს რეალობის ფარდას, რათა აღმოვაჩინოთ სამყარო, რომელიც არსებობს ჩვენი სამყაროს პარარელურად. ეს არის ფენტეზის, ჰორორის, გეიმანისეული პროზისა და პოეზიის (დიახ, კრებულში გეიმანის რამდენიმე ლექსია შესული) გროტესკული და სასიამოვნო ანთოლოგია. თქვენ კი გეძლევათ საშუალება, წაიკითხოთ ამ კრებულის ერთ-ერთი მოთხრობა, რომელიც გაგაცნობთ აქამდე უცნობ მონსტრებს და შეიძლება ახსნათ, თუ რისი ხმები გესმით ღამით, ძილის დროს, კედლების მიღმა (ასევე შეგიძლიათ წაიკითხოთ ნილ გეიმანის მიერ რეი ბრედბერისადმი მიძღვნილი მონოლოგი).
მოჩხრიალე საჩხრიალო
(Click-clack the Rattlebag)
„სანამ დამაძინებ, ამბავს მომიყვები?“
„მართლა გინდა, რომ მე დაგაძინო?“ - შევეკითხე ბიჭს.
ბიჭი ცოტა ხნით ჩაფიქრდა. შემდეგ კი სრული სერიოზულობით თქვა: „დიახ, მართლა ეგრე ვფიქრობ. საშინაო დავალება დავამთავრე, უკვე ჩემი ძილის დროა და ცოტა მეშინია. ძალიან არა. მხოლოდ ოდნავ. თუმცა ეს დიდი სახლია, ხშირად შუქიც არ არის და ბნელა.“
მივუახლოვდი და თმები ავუჩეჩე.
„მესმის“ - ვუთხარი მე. „ეს ძალიან დიდი, ძველი სახლია.“ მან თავი დამიქნია. ჩვენ სამზარეულოში ვიყავით, სადაც თბილოდა და შუქიც ენთო. ჩემი ჟურნალი სამზარეულოს მაგიდაზე დავდე. „როგორი ამბავი გინდა, რომ გიამბო?“
„მოიცა“ თქვა ღრმააზროვნად. „ძალიან საშიშიც არ მინდა, რადგან როცა დასაძინებლად ავალ, მთელი დროის განმავლობაში მხოლოდ მონსტრებზე ვიფიქრებ. თუმცა ოდნავ მაინც საშიში თუ არ იქნება, არ დამაინტერესებს. შენ თვითონაც თხზავ ამბებს, არა? ის გოგო ამბობს, რომ ასეა.“
„ის უბრალოდ აჭარბებს. დიახ, მე ვწერ მოთხრობებს. თუმცა, ჯერ არც ერთი არ გამოქვეყნებულა. მე ბევრი სახის მოთხრობებს ვწერ.“
„და საშიშ მოთხრობებსაც წერ?“
„დიახ.“
ბიჭმა კარის ჩრდილიდან ამომხედა, სადაც მელოდებოდა. „იცი რომელიმე მოთხრობა მოჩხრიალე საჩხრიალოებზე?“
„არა მგონია.“
„ყველაზე მაგარი ამბებია.“
„სკოლაში გიყვებიან მაგ ამბებს?“
მან მხრები აიჩეჩა. „ხანდახან.“
„არასოდეს მსმენია მოჩხრიალე საჩხრიალოების ამბავი.“
ბიჭი ძალიან განვითარებული ბავშვი იყო და სულაც არ ესიამოვნა საკუთარი დის შეყვარებულის უცოდინრობა. ეს ყველაფერი მის სახეზე იკითხებოდა. „ყველამ იცის ეს ამბები.“
„არ ვიცი“ - ვუთხარი მე და ვცდილობდი, არ გამეღიმა.
მან ისე ამომხედა, თითქოს ცდილობდა გაერკვია, ვეღადავებოდი თუ არა. „მგონი აჯობებს დასაძინებლად წამიყვანო და შემდეგ, სანამ დამეძინება, ამბავი მომიყვე, თუმცა ძალიან საშიშიც არა, რადგან ჩემს საძინებელში ცოტა ბნელა“ - თქვა მან.
„შენს დას წერილი ხომ არ დავუტოვოთ ჩვენი ადგილსამყოფელის შესახებ?“ - შევეკითხე მე.
„თუ გინდა დაუტოვე. თუმცა ისედაც გაიგებ, როცა დაბრუნდებიან, წინა კარი ძალიან ხმაურიანია.“
თბილი და მყუდრო სამზარეულოდან დიდი სახლის ჰოლში გავედით, სადაც სუსხი, სიმშრალე და სიბნელე გამეფებულიყო. შუქის ანთება ვცადე, თუმცა ამაოდ.
„ეგ ნათურა გადამწვარია“ - თქვა ბიჭმა. „ყოველთვის ასე ხდება“.
ჩვენი თვალები სიბნელეს შეეჩვია. მთვარე თითქმის სავსე იყო და მთვარის მოლურჯო თეთრი შუქი მაღალი ფანჯრების გავლით ჰოლში, კიბეზე იღვრებოდა. „არა უშავს“ - ვუთხარი მე.
„დიახ“ თქვა ბიჭმა სერიოზული სახით. „მიხარია, რომ აქ ხარ.“ ახლა ნაკლებად სერიოზული ჩანდა. მისმა ხელმა ჩემი ხელი მოძებნა, თითებზე კომფორტულად, სანდომიანად ჩამეჭიდა, თითქოს დიდი ხანი იყო, რაც მიცნობდა. პასუხისმგებლობა ვიგრძენი და მივხვდი, რომ უფროსი ვიყავი. არ ვიცოდი, იმავეს ვგრძნობდი თუ არა მისი დის მიმართ, რომელიც ჩემი შეყვარებული იყო, თუმცა მომწონდა, რომ ბიჭი თავისი ოჯახის წევრად მთვლიდა. თავი მის უფროს ძმად ვიგრძენი, უფრო მაღლა ვიდექი და თუ კი ამ ცარიელ სახლში რაიმე არასასიამოვნო არსებობდა, აუცილებლად ვეცდებოდი, რომ ბიჭს არაფერი გაეგო.
კიბე მძიმე ხალიჩის ქვეშ ჭრიალებდა.
„მოჩხრიალეები საუკეთესო მონსტრები არიან“ - თქვა ბიჭმა.
„ტელევიზიიდან წარმოიშვნენ?“
„არა მგონია. ვფიქრობ, რომ არავინ იცის, თუ საიდან გაჩნდნენ. უმეტესად სიბნელიდან მოდიან ხოლმე.“
„მშვენიერი ადგილია მონსტრისთვის.“
„დიახ.“
მივდიოდით ჩრდილებით მოცულ ზედა დერეფანში, მთვარის შუქიდან მთვარის შუქამდე. მართლაც დიდი სახლი იყო. კარგი იქნებოდა, ელექტროფარანი რომ მქონოდა.
„ისინი სიბნელიდან ჩნდებიან“ თქვა ბიჭმა, რომელსაც ჩემთვის ხელი ჩაეკიდა. „შეიძლება თავადაც სიბნელისგან არიან შექმნილნი. ისინი მაშინ ჩნდებიან, როცა არ ელოდები. სწორედ მაშინ გამოდიან. შემდეგ კი თავიანთ ბუდეში წაგიყვანენ... არა ბუდე, არა... რა ჰქვია იმას, ბუდე რომ არის, მაგრამ ბუდეც არ არის?“
„სახლი?“
„არა, სახლი არ არის.“
„სორო?“
ბიჭი ჩუმად იყო. „მგონი ეგ ჰქვია - სორო, ჰო ეგ არის. მან ხელზე ხელი მომიჭირა და ლაპარაკი შეწყვიტა.
„გასაგებია. მათ ხალხი, რომლებიც ყურადღებას არ აქცევენ, თავიანთ სოროებში მიჰყავთ. და შემდეგ რას აკეთებენ შენი მონსტრები? მთელ სისხლს გამოგწოვენ, როგორც ვამპირები?
მან ამოიხვნეშა. „ვამპირები ბევრ სისხლს არ სვამენ. მხოლოდ იმდენს, რამდენიც საარსებოდ და საფრენად უნდათ. მოჩხრიალეები უფრო საშიშები არიან, ვიდრე -ვამპირები.“
„არ მეშინია ვამპირების“ - ვუთხარი მე.
„არც მე. ვამპირების არც მე მეშინია. გინდა იცოდე, რას აკეთებენ მოჩხრიალეები? ისინი გსვამენ“ - თქვა ბიჭმა.
„კოლას მსგავსად?“
„კოლა ძალიან საზიანოა“ - თქვა ბიჭმა. „თუ დილით კბილს კოლაში ჩადებ, კბილი დაიშლება. სწორედ ამიტომ არის კოლა ცუდი და ამიტომ უნდა გაიხეხო ყოველ საღამოს.“
ბავშვობაში მეც მსმენოდა კოლას ამბავი და როცა გავიზარდე, გავიგე, რომ არ იყო მართალი. თუმცა ტყუილი, რომელიც გეხმარებოდა პირის ღრუს ჰიგიენის შენარჩუნებაში, იყო კეთილი ტყუილი და ყურადღება აღარ მიმიქცევია.
„მოჩხრიალეები გსვამენ“ - თქვა ბიჭმა. „ჯერ გიკბენენ, შემდეგ შიგნით უცნაური გრძნობა დაგეუფლება, მთელი შენი ხორცი და ტვინი, გარდა ძვლებისა და კანისა, გადაიქცევა სველ, მილქშეიკის მსგავსს მასად და მოჩხრიალეები ყველაფერს გამოგწოვენ იმ სიცარიელებიდან, სადაც ერთ დროს შენი თვალები იყო.“
„ამაზრზენია. შენ გამოიგონე?“ - ვკითხე მე.
უკვე დიდი სახლის კიბის ბოლოს ნაწილს მივუახლოვდით.
„არა.“
„ვერ ვიჯერებ რომ ბავშვებს ასეთი რაღაცების გამოგონება შეგიძლიათ.“
„საჩხრიალოებზე არ გიკითხავს“ - თქვა მან.
„კარგი, რა არის საჩხრიალოები?“
„რა არის და...“ - თქვა მან ბრძნულად, სერიოზულად და დაბალ ხმაზე იმ წყვდიადიდან, რომელიც ჩემს გვერდით იდგა. „როცა მხოლოდ ძვლები და კანი დარჩები, ისინი საკიდზე ჩამოგკიდებენ და ქარში იჩხრიალებ ხოლმე.“
„როგორ გამოიყურებიან მოჩხრიალეები?“ - ვკითხე ბიჭს, თუმცა ვინატრე, რომ ეს კითხვა არ დამესვა. ვიფიქრე, რომ დიდი ობობების მსგავსი არსებები არიან, იმის მგავსნი, დილით აბაზანაში რომ ვნახე. მეშინია ობობების.
შვებით ამოვისუნთქე, როცა ბიჭმა თქვა: „ისინი ისე გამოიყურებიან, როგორსაც არ ელოდები. რასაც ყურადღებას არ აქცევ.“
უკვე ხის კიბეებზე ავდიოდით. მარცხენა ხელი სახელურს მოვკიდე, მარჯვენა კი - ბიჭის ხელს, გვერდით რომ მომყვებოდა. სახლში, მაღლა, მტვრისა და ძველი ხის სუნი იდგა. ბიჭის ნაბიჯები ადვილად შესამჩნევი იყო, მიუხედავად იმისა, რომ მთვარის შუქი სუსტად ანათებდა.
„ჯერ არ ვიცი.“
„შეგიძლია, ამ საღამოს შესახებ მიამბო. მიამბო, თუ რა გააკეთე.“
„ეგ ნამდვილად არ დაგაინტერესებს. ჩემი შეყვარებული ახლახანს გადავიდა ახალ სახლში ქალაქის განაპირას, სახლი მემკვიდრეობით მიიღო მამიდასგან თუ ვიღაცისგან. ის ძალიან დიდი და ძალიან ძველია. ვაპირებ, რომ ჩემი პირველი ღამე გავატარო მასთან ერთად, ამ ღამით, ამიტომ ერთი საათია ველოდები მას და მისი ოჯახის წევრებს, რათა ღვინო და ინდური საჭმელი მოიტანონ“.
„ხედავ?“ - მკითხა ბიჭმა. ისევ ვიგრძენი სერიოზული გაკვირვება. შესაძლებელია, რომ ყველა ბავშვი აუტანლად მოგეჩვენოს, როცა მათ ისეთი რაღაც იციან, რაც შენ არ იცი. შეიძლება, ეს მათთვის კარგიც კი არის. „შენ ყველაფერი იცი, მაგრამ არ იაზრებ. უბრალოდ შენს ტვინს უნდა მისცე საშუალება, რომ სიცარიელეები ამოავსოს.“
მან სხვენის კარი შეაღო. უკვე სრული წყვდიადი იდგა. ღია კარმა ჰაერის ნაკადს გასაქანი მისცა და გავიგონე საგნების ჩუმი ჩხრიალი, ისეთი, ჩანთებში რომ ძვლები ჩაყარო და მსუბუქ ნიავში ჩამოკიდო. ჩხრრრ. ჩხრრრ. ჩხრრრ. ასეთი ხმები ისმოდა.
მაშინვე გავიქცეოდი, მაგრამ ვერ შევძელი, მტკიცე თითებმა შეუჩერებლად წამათრიეს, წინ, წყვდიადში.
ნილ გეიმანი,
2015
მთარგმნელი: გიორგი ნაკაშიძე
